مالیات بر ارزش افزوده یکی از تکالیف مودیانی است که مشمول این قانون هستند. این دسته از افراد باید نرخ مالیات بر ارزش افزوده را بر قیمت محصول یا خدمات خود اعمال کرده و هزینه آن را از مشتری نهایی دریافت کنند. سپس مکلف هستند با ارسال اظهارنامه مخصوص این نوع مالیات، آن را همانند یک واسطه به دولت پرداخت نمایند. در غیر اینصورت مشمول یکسری جرایم بسیار سنگین خواهند بود. مثلا تاخیر در ارسال اظهارنامه معادل 2% مبلغ اظهارشده جریمه دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا به صورت دقیق صفر تا صد مالیات بر ارزش افزوده را توضیح دهیم.

مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات‌های غیر مستقیم بوده که مقدار آن براساس نوع محصول و کالا متفاوت است. با این حال ضریب این مالیات در نرخ متداول آن 10% می‌باشد. این نوع مالیات مطابق با قانون شماره ۲۹۵۷۷/۱۱- ۲۰ مورخ ۱۲/۴/۱۴۰۰ به صورت رسمی تعریف شده و پس از گذراندن یک دوره آزمایشی از سال 1387 تبدیل به قانون شد.

مالیات بر ارزش افزوده در واقع بهایی است که به عنوان مابه التفاوت مالیات و عوارض فروش با مالیات و عوارض خرید در یک دوره معین تعریف می‌شود. این نوع مالیات به صورت مستقیم اخذ نمی‌گردد؛ بلکه فروشندگان کالا یا خدمات باید آن را از مشتری نهایی خود دریافت کرده و به حساب دولت واریز کنند.

مالیات بر ارزش افزوده برای یکسری افراد مودی که خدمات یا کالاهای خاص می‌فروشند، تعریف شده است. هرچند که در یک یا دو سال دیگر به طور کامل شامل همه مودیان خواهد شد. این نوع مالیات به صورت فصلی جمع آوری شده و با ارسال یک اظهارنامه مخصوص خود به دولت پرداخت می‌شود. مهلت پرداخت این مالیات و ارسال اظهارنامه برای هر فصل تا 15 روز بعد از اتمام آن فصل می‌باشد.

اگر بخواهیم مالیات بر ارزش افزوده را به صورت درصدی با یک مثال شرح دهیم، می‌توان گفت:

فرض کنید فروشنده‌ای کالایی را با قیمت 500 هزار تومان می‌فروشد. از آنجایی که این کالا مشمول این نوع مالیات است، باید نرخ 10% قیمت کالا را روی آن اضافه کرده و آن را با مبلغ 550 هزار تومان به خریدار نهایی بفروشد. سپس مبالغ ارزش افزوده (50 هزار تومان) را برای کل فروش خود در یک فصل جمع آوری کرده و از طریق سامانه مالیات بر ارزش افزوده به دولت پرداخت کند.

اگر شما هم جزو مودیان مالیاتی یا فعالین اقتصادی هستید، باید وضعیت مشمول بودن خود در قانون مالیات بر ارزش افزوده را بررسی کنید. برای انجام این کار 3 مرحله را طی می‌کنید که به شرح زیر هستند:

• قدم اول آن است که بررسی کنید آیا کالا یا خدمات شما معاف از این مالیات هستند یا خیر؟ برای این کار کافیست به قانون مالیات بر ارزش افزوده (مصوب سال 1400) مراجعه کنید. حال در سرفصل‌های آن به قسمت “معافیت‌ها” مراجعه نمایید. در ماده 9 این قانون، می‌توانید کالاها یا خدماتی که معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند را مشاهده کنید.
• در صورتی که کالا یا خدمات خود را در لیست معافیت‌ها مشاهده نکردید، باید به فراخوان‌های مالیات بر ارزش افزوده مراجعه نمایید. لیست این فراخوان‌ها در سایت IR، قسمت فراخوان‌ها در سمت راست قابل مشاهده می‌باشد. مودی باید تک به تک فراخوان‌ها را مشاهده کرده و در صورتی که نام محصول، خدمات یا شرایط او در این فراخوان‌ها ذکر شده باشد، مالیات ارزش افزوده را از مصرف کننده نهایی اخذ و به دولت پرداخت کند.
• گام سوم برای افرادی است که بر قوانین مالیاتی تسلط ندارند. در نتیجه می‌توانند از یک مشاوره مالیاتی کمک گرفته و مشمول بودن خود را مشخص نمایند.

توجه کنید که تعیین اشخاص مشمول مالیات ارزش افزوده مطابق با گام اول و دوم انجام می‌شود. بدیهی است که تمام مودیان باید یکبار این قوانین را بررسی کنند.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403 چقدر است؟ قوانین مالیات VAT جزو موضوعاتی بود که در بودجه سال 1403 دستخوش یک تغییر مهم شد. قرار شد تا نرخ این مالیات 1 درصد افزایش یافته و به ضریب 10% برسد. در مقابل دولت از منابع حاصل از افزایش درآمد برای متناسب کردن حقوق بازنشستگان و نیز توسعه زیرساخت‌ها استفاده می‌کند.

یکی دیگر از مهم‌ترین تغییرات در قوانین مالیات بر ارزش افزوده که در سال 1403 اعمال خواهد شد، عدم نیاز به ارسال اظهارنامه است. این کار برای مودیانی می‌باشد که صورتحساب الکترونیکی صادر می‌کنند. در این حالت سامانه با ثبت تمام تراکنش‌ها (فاکتورهای خرید و فروش) به صورت خودکار اظهارنامه ارزش افزوده سیستمی را ایجاد می‌کند. سپس مودیان می‌توانند نسبت به اصلاح، تکمیل و تایید آن اقدام کنند. ارسال صورتحساب الکترونیکی همچنین منجر می‌شود تا دیگر نیازی به ارسال معاملات فصلی نداشته باشید. همه این موارد از جمله مزایای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان است که با ارسال صورتحساب الکترونیکی اعمال می‌شود.

• مالیات بر ارزش افزوده چه زمانی اخذ می‌شود؟

توجه کنید که مالیات بر ارزش افزوده تنها از مصرف کننده نهایی دریافت می‌شود. همچنین این مالیات تنها زمانی اخذ می‌شود که اولا فروشنده مشمول آن باشد. در غیر اینصورت به دلیل اخذ این مبلغ اضافی، جریمه سنگینی برای فروشنده اعمال خواهد شد.

• جریمه‌های مرتبط با مالیات بر ارزش افزوده کدامند؟

از جمله جریمه‌های تعریف شده در بخش مالیات بر ارزش افزوده می‌توان گفت: عدم ثبت نام تا زمانی که شناسایی انجام گردد، مبلغ 75% از مالیات مطالبه جریمه می‌گردید. از دیگر موارد در این بخش می‌توان به جریمه عدم ثبت نام در سامانه VAT، جریمه عدم تسلیم اظهارنامه ارزش افزوده، جریمه عدم پرداخت این مالیات، جریمه تاخیر در پرداخت نیز اشاره نمود.

• مالیات بر ارزش افزوده برای طلا فروشان و نیز تولید کننده وجود دارد؟

بله این مالیات برای این دو گروه نیز اعمال می‌شود.

• آیا حقوق و دستمزد شامل مالیات VAT می‌شود؟

خیر این مالیات به حقوق و درآمد کارکنان تعلق نمی‌گیرد.

شما صاحبین کسب‌و‌کار می‌توانید برای دریافت خدمات ثبتی، مالیاتی و تبلیغات یا IT با مجموعه هلدینگ ثبتی و حقوقی ملاصدرا در تماس باشید.